Addison Hastalığının Nedenleri Nelerdir?
Addison hastalığı, adrenal bezlerinin zarar görmesine bağlı olarak gelişen ve bunun sonucunda kortizol hormonu ve aldosteronun vücutta yeteri oranda üretilememesine neden olan bir hastalıktır. Endokrin sistemin bir parçası olan adrenal bezleri, vücuttaki neredeyse her organ ve dokunun düzgün bir şekilde çalışmasını sağlayan hormonları üretir.
Böbrek üstü bezleri iki bölümden oluşur. Medulla olarak adlandırılan iç kısım, adrenalin benzeri hormonları üretir. Korteks adı verilen dış katman ise kortikosteroidler adı verilen hormonların salgılanmasını sağlar. Kortikosteroidler de aşağıdaki hormonları kapsar:
- Glukokortikoidler: Kortizol içeren bu hormonlar, vücudun yiyecekleri enerjiye dönüştürmesini sağlar ve aynı zamanda vücudun stres gibi durumlara karşı yanıt vermesine yardımcı olur.
- Mineralokortikoidler: Aldosteron içeren bu hormonlar, kan basıncını normal seviyelerde tutmak amacıyla vücuttaki sodyum ve potasyum dengesini korur.
- Androjenler: Androjenler, hem erkek hem de kadınlarda böbrek üstü bezinin kabuk kısmında salgılanan hormonlara verilen isimdir. Metabolizmadaki insülin duyarlılığı, vücudun yağ ve kas dokusunun belirlenmesinde ve bu dokuların dağılımında etkilidir.
Addison hastalığı iki gruba ayrılır. Bunlardan ilki, birincil böbrek üstü bezi yetmezliğidir. Diğer grup ise ikincil böbrek üstü bezi yetmezliği olarak adlandırılır.
Birincil böbrek üstü bezi yetmezliği genellikle kortekslerin hasar görmesi sonucu görülür. Bu durum, çoğunlukla bağışıklık sistemi problemleriyle ilişkilendirilir.
Böbrek üstü bezi yetmezliğinin diğer nedenleri şu şekildedir:
- Tüberküloz (verem)
- Böbrek üstü bezlerinde görülen diğer enfeksiyonlar
- Kanserin adrenal bezlere yayılması
- Böbrek üstü bezlerinde kanama
İkincil böbreküstü bezi yetmezliği ise adrenokortikotropik olarak da adlandırılan hipofiz hormonu ACTH’nin yeteri kadar üretilememesine bağlı olarak görülür. İkincil adrenal yetmezliğinde görülen çoğu belirti, birincil adrenal yetmezlikte görülen belirtilerle benzerlik gösterir. Bununla birlikte, ikincil adrenal yetmezliği olan kişilerde ciltte koyulaşma (hiperpigmentasyon) yoktur ve şiddetli dehidratasyon ya da düşük tansiyon görülme olasılığı daha düşüktür. Ancak, bu hastalarda düşük kan şekeri görülme ihtimali daha yüksektir.
Addison Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Addison hastalığının belirtileri genellikle yavaş bir şekilde, birkaç ay içerisinde gelişir. Çoğu zaman, hastalık o kadar yavaş ilerler ki hastalık ya da yaralanma gibi bir durum oluşana kadar hastalığın belirtileri fark edilemeyebilir. Addison hastalığının yaygın olarak görülen belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Aşırı yorgunluk
- Kilo kaybı ve iştahta azalma
- Ciltte koyulaşma (hiperpigmentasyon)
- Düşük tansiyon
- Bayılma
- Tuz tüketiminde artış
- Düşük kan şekeri (hipoglisemi)
- Mide bulantısı, ishal ya da kusma (gastrointestinal belirtiler)
- Karın ağrısı
- Kas ya da eklem ağrıları
- Sinirlilik
- Depresyon
- Kadınlarda vücut kıllarının dökülmesi ya da cinsel işlev bozuklukları
